(γραφει ο Λευτέρης Τζιόλας)
Με αφορμή δημοσίευση παλιότερων φωτογραφίων από το κτίριο που αποτέλεσε το Ρουμάνικο Σχολείο και το Ιταλικό Φρουραρχείο των Γρεβενών, -βαριά διπλή κληρονομιά για την οποία, επίσης, τα Γρεβενά πρέπει να μιλήσουν-, γίνετε, για ακόμη μια φορά, μια
νοσταλγική συζήτηση για το χαμένο ''παρελθόν'', για κτίσματα (κατοικίες κλπ), με δυο λόγια, για ένα δομημένο-κτιριολογικό απόθεμα που σβήνει και παίρνει μαζί του, κατεδαφιζόμενο, ένα μέρος της Ιστορίας της πόλης των Γρεβενών. Μιας πόλης, που δεν φημίζεται, τώρα πια, για πλούσιο υπόλοιπο, ιδιαίτερης φύσεως σχετικό απόθεμα.Μπροστά, σ΄ αυτή την απογύμνωση που αποτελεί και στοιχείο απογύμνωσης της ιστορικής ταυτότητας και της τοπικής συνείδησης, μπροστά σ΄ αυτήν την ανάγκη να κρατήσουμε κάτι και να αναδείξουμε ό,τι θα μπορούσε να αναδειχθεί από την ιστορική μνήμη και την αποτυπωμένη στο κτιριακό απόθεμα αρχιτεκτονική των Γρεβενών, στις 3 Μαρτίου 2019, στην κεντρική αίθουσα του κτιρίου της Νομαρχίας, είχα προτείνει δημόσια, κατά την παρουσίαση του Προγραμματικού Σχεδίου Ανόρθωσης των Γρεβενών (ομιλία μου που αναμεταδόθηκε από τα τοπικά μέσα και αναρτήθηκε σε διαδικτυακά περιφερειακά μέσα), τα παρακάτω, τα οποία διατηρούν και μάλιστα με μεγαλύτερη, σήμερα, ένταση και έμφαση την επικαιρότητά τους.
Το συγκεκριμένο απόσπασμα της ομιλίας, από το Σχέδιο Ανόρθωσης των Γρεβενών είναι το ακόλουθο :
>> ''... Στην πόλη, είμαστε υποχρεωμένοι να κρατήσουμε και να αναδείξουμε κάτι, κάποιο αξιοθέατο, κάτι που θα θυμίζει την ιστορική της διαδρομή και το παραδοσιακό της ύφος, κάτι που θα ‘’μιλάει’’ σε όλους και θα συγκινεί τον επισκέπτη.
Ένα τμήμα της πόλης που λόγω της υποβάθμισής του δεν έχει αλλοιωθεί είναι η πίσω περιοχή του Σουλιού.
Λειτουργεί ακόμη εκεί το τυροκομείο του Σιαφαρίκα και υπάρχουν αρκετά διώροφα κτίρια, κατασκευασμένα με συμπαγή τούβλα, που παραμένουν κλειστά ή βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Στους τοίχους όλων αυτών των κτιρίων μπορούν να αποκαλυφθούν τα τούβλα (όπως στο κτίριο του παλιού Δασαρχείου) και με την συνδρομή του Δήμου να δημιουργηθεί ένα βιοτεχνικό πάρκο παρασκευής και πώλησης τοπικών, παραδοσιακών προϊόντων. Θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν εκεί: βιοτεχνίες παρασκευής προϊόντων μανιταριών, το πρατήριο του γυναικείου συνεταιρισμού Αγίου Γεωργίου, παραδοσιακός φούρνος, εργαστήριο ξύλινων παραδοσιακών προϊόντων (υπάρχει ένα στο Βαρόσι) και άλλες τέτοιες παραδοσιακές λειτουργίες, μέσα κι από νέα μικρομεσαία παραγωγικά σχήματα. Ταυτόχρονα, πρέπει να αποφασίσουμε ορισμένες γειτονιές να τις δώσουμε ένα ιδιαίτερο ύφος και μια ιδιαίτερο χρώμα .
Μπορούμε ακόμα, να εντάξουμε σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα τη διάσωση και ανάδειξη του μύλου του Γκιάτα, που σε συνδυασμό με το τελευταίο παλιό βιομηχανικό κτίσμα των Γρεβενών, που είναι το ξυλουργείο του Μπέη και τις πίσω από αυτό πέτρινες αποθήκες μπορούν να δημιουργήσουν έναν εντελώς νέο και ξεχωριστό πόλο επισκέψεων με την μετατροπή σε πολυχώρο πολιτισμού.
Όλες οι εγκαταλειμμένες υποδομές, όπως το Κέντρο Λαδά, το παλιό Νοσοκομείο ''Κ. Ταλιαδούρη'', το Κέντρο στο Μύλο του Μπούσιου θα αποκατασταθούν και σε συνεργασία με τους κεντρικούς και περιφερειακούς θεσμούς εξουσίας θα επαναλειτουργήσουν .
Η πόλη έχει ανάγκη από ένα Μουσείο, στο εσωτερικό του πολεοδομικού της ιστού κι όχι μια υποβαθμισμένη, φτωχή λαογραφική συλλογή στην εξωτερική της περίμετρο.
Σε μια πόλη με εξαόροφες και οκταόροφες πολυκατοικίες, οι γυμνές κάθετες επιφάνειες προσθέτουν αποκρουστικότητα, χάσκουν αντιαισθητικά.
Όλοι οι γυμνοί κάθετοι τοίχοι των δημόσιων κτιρίων ή και των πολυκατοικιών με συναίνεση των ιδιοκτητών θα καλυφθούν με ζωγραφικές συνθέσεις από επιλεγμένους μέσω πανελλήνιου διαγωνισμού ζωγράφους που θα έχουν παρουσιάσει τα έργα τους. Σε ορισμένες ξεχωριστές, διακριτές θέσεις θα κληθεί και θα του ανατεθεί ελεύθερα να ζωγραφίσει ο Τέλης Βαρσάμης. Ας του δώσουμε την Τιμή και την Ευκαιρία.
Όλες οι χαμηλότερες γυμνές επιφάνειες της πόλης, π.χ., στο γήπεδο, στις εξωτερικές μάνδρες, στα γυμνά τοιχία, στους τοίχους του Γρεβενίτη κλπ, μετά από τοπικό διαγωνισμό μεταξύ των νέων μας που ασχολούνται με graffiti θα τους ανατίθεται να ζωγραφίσουν τις επιλεγμένες συνθέσεις τους, σε ένα πρόγραμμα μετατροπής της πόλης σε μια υπαίθρια, ανοιχτή, πολύχρωμη, εμπνευσμένη Τοιχογραφία.
Επίσης, στο Βόιο... Το Βόιο αποτελεί μια μοναδική για τη Δυτική Μακεδονία και ίσως και για την Ελλάδα ορεινή, οικιστική, περιβαλλοντική περιοχή, με ιδιαίτερο κτιριολογικό απόθεμα και μεγάλη παράδοση.
Θα διεκδικήσουμε και θα υποστηρίξουμε την εφαρμογή ενός Ευρωπαϊκού Προγράμματος διαμορφωμένου από την Αρχιτεκτονική Σχολή Θεσσαλονίκης με τον χαρακτηριστικό, εύγλωττο τίτλο : ''Σώστε το Βόιο !''.
Με στόχους:
- την ιστορική και αρχιτεκτονική καταγραφή κάθε παραδοσιακού κτίσματος, μνημείου και τεχνήματος-δημιουργήματος του ανθρώπου στους οικιστικούς ιστούς και στο ευρύτερο φυσικό περιβάλλον.
- τη διάσωση, δομική υποστήριξη και αναστήλωση του αξιολογούμενου παραδοσιακού οικιστικού και κτιριακού αποθέματος.
'Οχι, όμως μόνο στο Βόιο, αλλά παντού στο Δήμο! Όπου έχει απομείνει σημαντικό παραδοσιακό οικιστικό, δομικό - κτιριακό, χρηστικό, μορφολογικό απόθεμα πρέπει να καταγραφεί στην ιστορική του διαδρομή, να διασωθεί και να αναδειχθεί. Ενώ, η ευκαιρία που χάθηκε με τους σεισμούς - στην τότε πρότασή μου- για την τυποποίηση και χρήση δομικών στοιχείων παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής (π.χ., σε τύπους παραθύρων, μπαλκονιών, σε εξωτερικές σκάλες ή σε εξωτερικές πόρτες κλπ) που θα προσέδιδαν ένα ξεχωριστό ύφος στα νεοανεγειρόμενα σπίτια, πρέπει να την ζωντανέψουμε τώρα σε συνεργασία με την Αρχιτεκτονική Σχολή Θεσσαλονίκης ή με τη νέα Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Οι Σχολές αυτές μπορούν να σχεδιάσουν -και το γνωρίζουμε- και να υποδείξουν τέτοιους συμβατούς, εναλλακτικούς τύπους παραδοσιακής αρχιτεκτονικής....''
>> Τα παραπάνω, αυτά, είχαν κατατεθεί, ως πραγματοποιήσιμη, ρεαλιστική πρόταση, στις 3.3.2019.
Αυτά εξακολουθούν να (ανα)ζητούν δυνάμεις, πίστη, αποφάσεις και πρωτοβουλία δράσης.
Αλλιώς, οι (κατα)γραφές, σαν και τούτη αυτών των ημερών, θα μοιάζουν καθημερινοί επικήδειοι αποχαιρετισμοί και μοιρολόγημα σε χαλάσματα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου