Εντός των ορίων της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών, στην ευρύτερη περιοχή της Δεσκάτης και κοντά στο χωριό Παναγία

(πρώην Τουρνίκι), είναι χτισμένη η μονή του Οσίου Νικάνορος, ευρέως γνωστή ως μονή Ζάβορδας (έτσι ονομαζόταν ένα χωριό που υπήρχε άλλοτε πολύ κοντά στο ξακουστό μοναστήρι).

 
  

Πηγή: Εταιρεία Τουρισμού Δυτικής Μακεδονίας/Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

Η πατριαρχική και σταυροπηγιακή μονή, που έχει φρουριακή μορφή και είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ιδρύθηκε από τον όσιο Νικάνορα τον Θεσσαλονικέα.

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

Ο όσιος Νικάνωρ (Νικόλαος ήταν το κοσμικό όνομά του), που είχε γεννηθεί στα τέλη του 15ου αιώνα και ήταν κληρικός της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, έλαβε σε σχετικά νεαρή ηλικία θεϊκή εντολή να μεταβεί στο όρος Καλλίστρατο των Γρεβενών, προκειμένου να μονάσει.

 
  

Πηγή: Τουριστικός οδηγός Γρεβενών/visit-grevena.gr

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

Εκεί, αφού ακολούθησε επί μακρόν ασκητικό βίο και ανακάλυψε κατόπιν οράματος εικόνα του Σωτήρος Χριστού κρυμμένη από την εποχή της Εικονομαχίας, ο Νικάνωρ προέβη στην ίδρυση της μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος περί το 1534.

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

Το καθολικό της μονής με τα αξιόλογα κειμήλια είναι τρίκογχος ναός αθωνικού τύπου.

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Γρεβενών

Σε αυτό φυλάσσονται, μεταξύ άλλων, η εικόνα του Σωτήρος Χριστού και τα ιερά λείψανα του οσίου.

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

Στη νότια πλευρά του καθολικού βρίσκεται ο τάφος του κτήτορα, ενώ δίπλα στο καθολικό είναι χτισμένο το παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου.

 
  

Πηγή: Άγιος Νικάνωρ – Ζάβορδα Γρεβενών – Φίλοι της μονής (facebook)

 
  

Πηγή: Τουριστικός οδηγός Γρεβενών/visit-grevena.gr

Σε μικρή απόσταση από τη μονή Ζάβορδας, σε μια τοποθεσία με άγρια φυσική ομορφιά, πάνω από την κοίτη του ποταμού Αλιάκμονα, είναι χτισμένο το ασκηταριό του οσίου Νικάνορος.

 
  

Πηγή: Τουριστικός οδηγός Γρεβενών/visit-grevena.gr

Η μονή Ζάβορδας πανηγυρίζει στις 6 Αυγούστου (εορτή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος), καθώς και την επομένη (εορτή Οσίου Νικάνορος του Θαυματουργού).

https://www.in.gr/2021/12/29/life/diakopes/the-experts-way/grevena-ksakousti-moni-zavordas/