Σύλλογος Κυδωνιωτών η ΕΝΩΣΗ: Ιστορική διαδρομή τών Συλλόγων

Του Νικολάου Τσιάτα, Αντιπροέδρου του Συλλόγου

     Ο πρώτος Σύλλογος μας ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1871, με την επωνυμία: Αδελφότης  Τριών Ιεραρχών. Στην Κωνσταντινούπολη συγκεντρώθηκαν πρώτα, πολλοί κάτοικοι του Βαντσικού(Κυδωνιές),για εργασια, μαστόροι- πετράδες, χτίστες- ξυλουργοί-σερβιτόροι και άλλα. Στη μνήμη αυτών των πρώτων συγχωριανών μας που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία του Συλλόγου κάθε χρόνο τελούμε μνημόσυνο στη μνήμη τους την ημέρα της γιορτής των τριών Ιεραρχών. Με τα χρήματα που έστελναν στο χωριό έγιναν πολλά κοινωφελή έργα, το πιο

σημαντικό η κατασκευή του σχολείου το οποίο υπάρχει στην πλατεία του χωριού, στις αίθουσες του φιλοξενεί την λαογραφική συλλογή, καθώς και τα γραφεία του Συλλόγου μας. Ο πρώτος Σύλλογος στην Κωνσταντινούπολη είχε περιουσία, ιδιόκτη-το σπίτι, από το οποίο είχε έσοδα. Γύρω στα 1932,με το διώξιμο των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη, έφυγαν και οι χωριανοί μας, μείναν πολλοί λίγοι, πούλησαν το ακίνητο και τα χρήματα τα έστειλαν στο χωριό. Με αυτά τα χρήματα αγοράστηκε στα Γρεβενά ένα οικόπεδο περίπου 500τ.μ.Αργότερα το 1959 το οικόπεδο πουλήθη-κε και ο Σύλλογος αγόρασε ένα δάσος, το Νταβαλίδικο, για τις ανάγκες του χωριού αντί 107000 δραχμές και η έκταση του δάσους περίπου 740 στρέμματα.                              

Οι ξενιτεμένοι χωριανοί της Αμερικής, ίδρυσαν Σύλλογο, με την επωνυμία Σύλλογος Βανσιωτών <<Η Ζωοδόχος Πηγή>> με έδρα το Ντιτρόιτ. Το 1916 με χρήματα των χωριανών της Αμερικής κτίζεται νέο διδακτήριο, το Παρθεναγωγείο, στα ανατολικά της πλατείας, ήταν ένα σχολείο για τα κορίτσια του χωριού, στις 4 Ιουλίου του 1944, παραδόθηκε μαζί με όλα σχεδόν τα σπίτια του χωριού, στις φλόγες των αδίστακτων Γερμανών. Με έξοδα του Συλλόγου πραγματοποιείται η περίφραξη του νεκροταφεί-ου του χωριού, με τοιχοποιία, το νεκροταφείο ειχε μεταφερθεί από την πλατεία στη θέση Ντραγασιά.                                                                                                                              Στις 27 Σεπτεμβρίου1926 ιδρύεται ο Σύλλογος Βαντσιωτών <Η ΕΛΠΙΣ> είχε έδρα το Βαντσικό και παράρτημα το σύλλογο της Αμερικής. Πολλά κοινωφελή έργα έγιναν στο χωριό. Κτίζουν στην πλατεία του χωριού διώροφο κτήριο, στο ισόγειο στεγάζεται το καφενείο με μια αποθήκη και στον πρώτο όροφο τα γραφεία του Συλλόγου και της κοινότητας και ένας ξενώνας για φιλοξενούμενους. Και αυτό το κτήριο δεν υπάρχει, κάηκε τον Ιούλιο του 1944.                                                              Στις 6 Ιανουαρίου 1934 τα μέλη του Συλλόγου αποφασίζουν και αλλάζουν την επωνυμία ,ετσι ο Σύλλογος Βαντσιωτών   Η ΕΛΠΙΣ μετονομάζεται σε Σύλλογο Κυδωνιωτών Η ΕΝΩΣΙΣ. Μέχρι τον πόλεμο του 1940 ο σύλλογος μας αναπτύσει μεγάλη δράση, γίνονται δρόμοι, βρύσες και ότι άλλο χρειάζεται το χωριό. Για μια δεκαετία ο σύλλογος είναι σε αδράνεια, πόλεμος, κατοχή εμφύλιος, ξεριζωμός.      

Στις 30 Ιανουαρίου1951,επανιδρύεται ο Σύλλογος Κυδωνιωτών <Η Ενωσις> Η δραστηριότητα του Συλλόγου συνεχίζεται εως σήμερα. Στην δεκαετία του 1950 η Θεσσαλονίκη δέχτηκε τον κύριο όγκο των οικογενειών του χωριού μας.                   

Το 1965 ιδρύεται ο <Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος Κυδωνιωτών Θεσσαλονίκης>.    Ο Σύλλογος αυτός χρηματοδότησε πολλά κοινωφελή έργα του χωριού μας.    Αυτή η ιστορική διαδρομή βασίστηκε στο βιβλίο :(ΒΑΝΤΣΚΟ) ΚΥΔΩΝΙΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ,Χρ.Τζήρου- Δημ.Τζήρου- Ι.Αναγνώστου.