Μπορεί να λέγονται Σπάνιες Γαίες, αλλά δεν πρόκειται για μια περιοχή...
Μέχρι πριν λίγο καιρό, ξέραμε το Cinque Terrae στην Ιταλία, τώρα, λόγω Τραμπ και
Ζελέννσκι, μάθαμε και Rare Terrae, τις, ελληνιστί, Σπάνιες Γαίες, που
βρίσκονται σε πολλά μέρη του πλανήτη και δεν είναι σπάνιες λόγω της
συχνότητας εμφάνισής τους, μα λόγω του ότι διαθέτουν σπάνια ορυκτά σε
μεγάλες ποσότητες και σε αρκετές περιπτώσεις μιλάμε για πανάκριβα
ορυκτά, για υλικά που μπορούν να προσφέρουν τεράστιαδύναμη σε κάποιων.
Η Ουκρανία βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό σημείο όπου οι Σπάνιες Γαίες διαθέτουν αφθονία σε ορυκτά. Το 2022, όταν έγινε η ρωσική εισβολή, κλιμάκιο του ΟΗΕ είχε κάνει έρευνα που έδειχνε ότι το 5% των Σπάνιων Γαιών βρίσκονται στην Ουκρανία. Το Reuters κάνει λόγο για το 20% της παγκόσμιας ποσότητας.
Και, καθώς, όπως είπαμε, προσφέρουν ισχύ, ο Ντόναλντ Τραμπ τις έχει βάλει στο μάτι και τις έθεσε ως αδιαπραγμάτευτες για να συνεχίσουν οι ΗΠΑ να στηρίζουν την Ουκρανία απέναντι στη Ρωσία.
Βέβαια, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας πρόεδρος της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη που πόσταρε στα social media του το ακόλουθο reel.
Ή, για έναν πρόεδρο που είπε μπροστά σε κάμερες ότι οι ΗΠΑ δάνεισαν χρήματα στην Ουκρανία για τον πόλεμο και πρέπει να τα πάρουν πίσω και αναγκάστηκε ο Μακρόν να τον διορθώσει, λες κι είναι ο πατέρας μας που πάντα μας κάνει ρεζίλι στα οικογενειακά τραπέζια όταν ρεύεται.
Ας αφήσουμε για λίγο στην άκρη τις αστειότητες ενός υπόδικου προέδρου κι ας μιλήσουμε για τις Σπάνιες Γαίες. Ο λογος που αποκαλούνται έτσι, είναι γιατί διαθέτουν ορυκτά που θα αποτελέσουν το καύσιμο για τη μετάβαση σε νέες μορφές ενέργειας.
Λίθιο, κοβάλτιο, σκάνδιο, γραφίτης, ταντάλιο, νιόβιο είναι 6 μέταλλα που συναντά κανείς στα ουκρανικά εδάφη, με το λίθιο να βρίσκεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση, περίπου 500.000 τόνοι, σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Ουκρανίας.
Το ουκρανικό Ινστιτούτο Γεωλογίας της Ουκρανίας, υποστηρίζει πως στις Σπάνιες Γαίες υπάρχουν σε αφθονία λανθάνιο και δημήτριο, μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τηλεοράσεων και στους φωτισμούς, νεοδύμιο που χρησιμοποιείται σε ανεμογεννήτριες και σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, έρβιο και ύττριο που βρίσκονται σε πυρηνικά εργοστάσια και λέιζερ.
Και δεν είναι τα μόνα μέταλλα. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ έχει στοιχεία που δείχνουν ότι η Ουκρανία είναι παίκτης-κλειδί σε βηρύλιο, μαγγάνιο, ζιρκόνιο, φλουορίτη, γάλλιο και απατίτη.
Οι Σπάνιες Γαίες είναι μια ομάδα 17 μετάλλων, σύνολο, που χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή μαγνητών που μετέτρεπαν τη δύναμη σε κίνηση για τα ηλεκτρικά οχήματα, τα κινητά, πυραυλικά συστήματα και άλλα ηλεκτρονικά. Και δεν έχουν βιώσιμα υποκατάστατα.
Τα δύο μέρη με τις μεγαλύτερες ποσότητες είναι το Σεβτσενκίβσκε στο Ντόνετσκ και το Κρούτα Μπάλκα στο Ζαπορίζιε. Πρόκειται για δύο σημεία που έχουμε ακούσει άπειρες φορές από το 2022, βρίσκονται διαρκώς στο επίκεντρο των πολεμικών συγκρούσεων.
«Το λίθιο, λόγω της ικανότητας του να αποθηκεύει ενέργεια σε κάθε μονάδα βάρους, έχει γίνει εικονικά απαραίτητο για να παράγουμε μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα», είχε αναφέρει το 2022 ο αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντις και Εθνικών Πηγών της Ουκρανίας.
Ηλεκτρικές μπαταρίες, λοιπόν. Πρόκειται για μια βιομηχανία που έχει μείνει στάσιμη τα τελευταία χρόνια και φαίνεται πως δεν θα έχει την ανάπτυξη που αναμενόταν, αλλά, σε κάθε περίπτωση, τόσο αυτός ο τομέας όσο και γενικά οι ΑΠΕ, είναι ένας κλάδος όπου θα τριπλασιαστούν οι επενδύσεις για να επιτευχθεί ο στόχος του net-zero στις εκπομπές αερίων ως το 2050.
Χαλκός, λίθιο, νικέλιο, κοβάλτιο είναι μερικά από τα ορυκτά που ως το 2030 θα έχουν τριπλάσια ζήτηση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή συστήματα ασφαλείας για αεροπλάνα και αεροδρόμια που αναπτύσσονται στις ΗΠΑ, τα οποία χρειάζονται ακριβώς αυτά τα ορυκτά.
Συνολικά, στα επόμενα χρόνια οι Σπάνιες Γαίες θα έχουν αύξηση στη ζήτησή τους κατά 40%, με το νικέλιο και το κοβάλτιο να φτάνουν στο 60-70% άνοδο και το λίθιο στο 90%!
Για να εμφανιστούν αυτές οι ποσότητες, θα πρέπει να αυξηθούν τα ορυχεία. Υπολογίστηκε από τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας ότι ως το 2030 πρέπει να έχουν εκκινήσει 50 ορυχεία λιθίου, 60 νικελίου και 17 κοβαλτίου.
Το οξύμωρο με αυτό, την εξόρυξη δηλαδή ορυκτών για να γίνει η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, είναι ότι έχει μεγάλο αποτύπωμα διοξειδίου στην ατμόσφαιρα και παράγει τεράστιες ποσότητες αποβλήτων!
Όλα τα παραπάνω, επομένως, είναι διακαής πόθος του Ντόναλντ Τραμπ, εννοείται για προσωπικές του επιχειρήσεις και όχι γιατί νοιάζεται για τις ΗΠΑ – άλλωστε, και η Γροιλανδία, την οποία ορέγεται, προσωπικές εξυπηρετήσεις θα του προσφέρει.
Ποιες είναι λοιπόν οι προοπτικές και οι προκλήσεις που ανοίγονται με την εξόρυξη σε σπάνιες γαίες;
Ο Ολεκσίι Σομπόλεβ, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών στην Ουκρανία, είχε δηλώσε τον Ιανουάριο πως η Ουκρανία βρισκόταν σε επαφές και συμφωνία με ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία για πρότζεκτ που σχετίζονται με την εξόρυξη σημαντικών μετάλλων. Και ως το 2033, η επένδυση στη χώρα θα έχει φτάσει στα 12-15 δισ. δολάρια, με 100 νέα ορυχεία να παίρνουν άδεια λειτουργίας.
Καθώς είναι δύσκολο να υπάρξουν ακριβή δεδομένα τοποθεσίας, το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης θα πάει στην έρευνα για το πού είναι οι Σπάνιες Γαίες ακριβώς, και μετά θα στηθούν οι επιχειρήσεις εξόρυξης.
* Φωτογραφία από Vlad Chețan: https://www.pexels.com/el-gr/photo/2892618/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου