Καλωσορίζουμε τον Νοέμβριο με ένα τραγούδι που μας ταξιδεύει απ΄άκρη σ΄άκρη της πατρίδας μας, με αναφορές σε γιορτές του μήνα, και με λαογραφικά, έθιμα και παροιμίες από τον παλιό καλό καιρό!
από το CD: Μουσικό Καλαντάρι-Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης-Μουσική – Εκτέλεση: Παντελής Θαλασσινός
Από τις γεωργικές εργασίες του μηνός, που είναι όλες επείγουσες, ιδιαίτερα αυτή της σποράς των σιτηρών, ο Νοέμβριος ονομάζεται: Σποριάς, Σπαρτός,Σπορίτης, Σπορέας, Σποριάρης κ.α. Μεσοσπορίτης (ο γεωργός έως τα Εισόδια της Θεοτόκου (21) πρέπει να έχει σπείρει τουλάχιστον τα μισά, γι’αυτό και το λαϊκό όνομα της γιορτής είναι: της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας), Νιαστής για τα τελευταία νεάσματα ή υνάσματα (οργώματα) της γης, κ.λ.π.
φωτο : ομαδική σπορά σιταριού (από Panoramio)
Από τις ποιμενικές ενασχολήσεις πήρε το όνομα Παχνιστής, για το κλείσιμο πια των ζώων στο παχνί
Ο Νοέμβριος προσωνυμείται επίσης και από τις γιορτές των αγίων του. Για παράδειγμα:
σπορά πριν από χρόνια… (φωτο από εδώ)
Ακόμη τον Νοέμβριο ανοίγουν τα κρασιά. Βασικά ορόσημα αποτελούν οι γιορτές του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή (3)* και του Αγίου Μηνά (11) που προσωνυμούν επίσης τον μήνα με τις ονομασίες Μεθυστής και Κρασομηνάς.
«Τι είναι αυτό ο κόκκινο νερό, αφεντικό – δε μου λες; Ένα παλιοκούτσουροπετάει βλαστούς, κρέμουνται κάτι ξινά μπιχλιμπίδια, κι ο καιρός περνάει, ο ήλιοςτα ψήνει, γίνουνται γλυκά σαν το μέλι, και τα λέμε τότε σταφύλια’ τα πατούμε,βγάζουμε το ζουμί τους, το βάζουμε στα βαρέλια, βράζει μοναχό του, το ανοίγουμετου Αι-Γιώργη του Μεθυστή τον Οχτώβρη, και βγαίνει το κρασί!»…( Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ν. Καζαντζάκη)
Παλιά φωτογραφία που απεικονίζει δύο άντρες κατά τη διάρκεια της οινοποίησης, σ΄ ένα Ληνό (πατητήρι) να περιστρέφουν τον κάθετο κοχλία («Αδράχτι») (φωτο από εδώ)
*Με την ίδια επωνυμία Μεθυστής ή Σποριάρης διακρίνεται επίσης ο «μικρός» ή «φτωχός» Άγιος Γεώργιος (3), από τον μεγάλο συνώνυμό του τον Τροπαιοφόρο Άγιο Γεώργιο (23 Απριλίου). Λέγεται Σποριός ή Σποριάρης επειδή σε πολλές περιοχές γίνεται τη μέρα της γιορτής του η προετοιμασία του σπόρου και αρχίζει η σπορά.
Καλό Μήνα!
πηγή λαογραφικών στοιχείων: Οίακας
Παροιμίες για το Νοέμβριο:
- Άη- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα: -Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ’ Άη- Φιλίππου αυτού είμαι.
- Αν τ’ Άη Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια, των Αγιών δε λείπω.
- Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.
- Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν’ στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο.
- Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
- Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
- Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
- Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Σ’ τσι τριάντα, τ’ Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο.
- Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
- Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» – «καλησπέρα».
πηγή παροιμιών: el.wikiquote.org/wiki
.
.
“Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί” Καλό και ευλογημένο μήνα
.
gif από το Google plus
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου