Η επιστολή του καθηγητή Θανάση Οικονόμου σχετικά με το Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Πάρκο Όρλιακα

 

 

Αγαπητοί συμπατριώτες της Δυτικής Μακεδονίας και ευρύτερα,

Πριν δύο χρόνια ακριβώς, αξιοποιώντας την ευκαιρία της συνένωσης ΤΕΙ και Πανεπιστημίων, καταφέραμε με τη συνδρομή πολιτικών παραγόντων της περιοχής και του τότε Πρύτανη να γίνει αποδεκτό το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ως ο κύριος του έργου του Εκπαιδευτικού Αστρονομικού Πάρκου Όρλιακα (ΕΑΠΟ). Το γεγονός αυτό μας είχε χαροποιήσει πολύ καθότι το ΕΑΠΟ θα

ανήκε από κάθε άποψη στη Δυτική Μακεδονία.

Δυστυχώς όμως οι προσδοκίες μου διαψεύσθηκαν για μια ακόμη φορά. Η νέα Πρυτανική αρχή που ανέλαβε λίγο μετά (Αύγουστο 2019), δείχνει να μην μπορεί να διαχειριστεί ένα τόσο σοβαρό έργο. Παρά την αμέριστη υποστήριξη που έχει από όλους μας, και βεβαίως από τον Περιφερειάρχη και το σύνολο της Περιφερειακής Αρχής και των υπηρεσιών της, και παρά το άμεσο άνοιγμα Πρόσκλησης από πλευράς της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΠ Δυτικής Μακεδονίας με μοναδικό δικαιούχο το Πανεπιστήμιο (ήδη από τον Αύγουστο του 2019), σπατάλησε ενάμιση χρόνο και δύο Προσκλήσεις για να φθάσει να λέει τώρα πως πρέπει να ξεκινήσουν όλα από την αρχή. Και σίγουρα θα χάσουν και την τέταρτη κατά σειρά προθεσμία που τους έχει δώσει η ΔΑ, η οποία λήγει στις 29 Απριλίου.

Είναι η πρώτη φορά που αναγκάζομαι να απευθυνθώ μ’ αυτόν τον τρόπο σ’ εσάς, τον απλό κόσμο και τους παράγοντες της Δυτικής Μακεδονίας, και να ζητήσω την παρέμβαση όλων για να σωθεί το έργο. Ένα σπουδαίο όραμα και μια μεγάλη προσπάθεια πλέον των δεκατριών ετών που έφερε το έργο σε ετοιμότητα προς υλοποίηση θα πάει χαμένη. Και τα Γρεβενά και όλη η Δυτική Μακεδονία ακόμη μια φορά θα στερηθούν μια μεγάλη επένδυση που τόσο τη χρειάζονται, ειδικά αυτήν την περίοδο της απολιγνιτοποίησης και της πανδημίας. Πάνω όμως απ’ όλους και απ’ όλα θα είναι τα παιδιά και η νεολαία της Δυτικής Μακεδονίας και όλης της Ελλάδας που θα αδικηθούν.

Μου είναι ακατανόητο το Πανεπιστήμιο ΔΜ να μην αντιλαμβάνεται πόσο ψηλά θα ανέβαινε το κύρος του μετά την ολοκλήρωση του ΕΑΠΟ. Το Πανεπιστήμιο δείχνει να μην εκτίμησε το γεγονός πως του δόθηκε δωρεάν ένα έργο ώριμο προς υλοποίηση, με το σύνολο των αδειοδοτήσεων (Τοπικό Ρυμοτομικό Σχέδιο, Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων) τακτοποιημένο, με εξαιρετική Μελέτη Σκοπιμότητας/Βιωσιμότητας, την οποία έκανε η ίδια η Διαχειριστική Αρχή ΔΜ, και με τεχνικές μελέτες που απλώς χρήζουν επικαιροποίησης λόγω των πολλών ετών που πέρασαν από τη σύνταξή τους και που είχε συμφωνηθεί με την Περιφέρεια και τη Διαχειριστική Αρχή να γίνει στο πλαίσιο του έργου. Ξεκινώντας από μηδενική προσέγγιση σημαίνει πως όλα τα παραπάνω θα πρέπει να ξαναγίνουν.

Τίθεται το ερώτημα πώς θα σχεδιάσουν από την αρχή ένα τόσο πολύπλοκο αντικείμενο σε ένα τομέα με τον οποίο δεν έχουν σχέση; Με τι προδιαγραφές και σε ποιες ανάγκες βασισμένο;

Αναγκαστικά θα τα φορτώσουν όλα σε μελετητές στους οποίους δεν θα μπορούν να εξηγήσουν καν τις ανάγκες του ΕΑΠΟ, αφού και οι ίδιοι δεν τις γνωρίζουν. Και εάν ακόμη κατάφερναν με κάποιο τρόπο κάποτε να ξεκινήσουν, θα χρειαζόταν, λόγω της ελληνικής γραφειοκρατίας και νοοτροπίας, πολλά χρόνια έντονης εργασίας προκειμένου να φτάσουν στο επίπεδο που βρισκόμαστε σήμερα. Δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί και το γεγονός πως ένα έργο της τάξης του ΕΑΠΟ αν ξεκινήσει από την αρχή θα χρειαστεί εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον Ευρώ σε μελέτες, αδειοδοτήσεις κλπ (με βάση τα ισχύοντα, περίπου το 10% του προϋπολογισμού του έργου).

Tην προηγούμενη φορά, πέραν μερικών δεκάδων χιλιάδων που πλήρωσε η τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών, το μεγαλύτερο μέρος της προετοιμασίας προσφέρθηκε από την εθελοντική εργασία της ομάδας προετοιμασίας (και αμέτρητα δικά μου ταξίδια στην Ελλάδα για υποθέσεις του ΕΑΠΟ), και δυστυχώς, υπήρξαν -και εκκρεμούν- το φέσια που η ΑΝΓΡΕ έβαλε σε μελετητές και συμβούλους. Τώρα, ποιος θα πληρώσει αυτά τα λεφτά αφού το ΕΣΠΑ δεν πρόκειται βεβαίως να εντάξει προς χρηματοδότηση ένα έργο μηδενικής ωριμότητας;

Και εάν υποτεθεί ότι καταφέρνουν να σχεδιάσουν κάτι, χωρίς να αντιγράψουν φυσικά τις υφιστάμενες μελέτες καθότι θ’ αντιμετωπίσουν νομική αντίδραση των παλαιών μελετητών και συμβούλων που είναι απλήρωτοι, δεν αναλογίζονται πως θα πρέπει να επαναλάβουν και άλλες μελέτες, όπως τη Μελέτη Βιώσιμης Λειτουργίας, αλλά και τις διαδικασίες αδειοδότησης; Θα πρέπει δηλαδή να προχωρήσουν σε τροποποίηση του Τοπικού Ρυμοτομικού Σχεδίου και να κάνουν νέα διαδικασία έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων, αφού οι μελέτες (ΜΠΕ, ΣΜΠΕ) συντάχθηκαν με βάση τις τεχνικές Προμελέτες του 2008 και οι φάκελοι που είχαν υποβληθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες αυτές τις προμελέτες περιέχουν.

Αγαπητοί συμπατριώτες,

Το Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Πάρκο Όρλιακα είναι πολύπαθο και διαχρονικά θύμα ανθρώπων μικρού αναστήματος και κάποιων κακόβουλων. Το ίδιο σφάλμα που κάνει τώρα το Πανεπιστήμιο συνεπικουρούμενο από τον νυν Δήμαρχο Γρεβενών, είχε γίνει και πριν από εννιά χρόνια, όταν η τότε Δημοτική αρχή Γρεβενών θέλησε να αγνοήσει τις συμβουλές μας και απέτυχε απόλυτα.

Είναι ολισθηρός ο δρόμος που πήρε το Πανεπιστήμιο και η μόνη κατάληξη, εφ’ όσον συνεχιστεί, θα είναι η απώλεια του έργου για τη Δυτική Μακεδονία. Ο Πρύτανης πρέπει έστω και την τελευταία στιγμή να σταματήσει τον κατήφορο και να απαιτήσει από τις υπηρεσίες του να προσεγγίσουν το θέμα παραγωγικά αντί να ψάχνουν δήθεν προβληματικά σημεία στα υλικά που τους παραδόθηκαν χωρίς κόστος και να υποσκάπτουν συστηματικά το έργο. Κλείνοντας, κάνω έκκληση και στον Περιφερειάρχη που έχει δεσμευθεί να γίνει το έργο, να παρέμβει για να συνεχίσει το έργο όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί με την προηγούμενη ΔΑ και να αναθέσει στις υπηρεσίες της Περιφέρειας την κατασκευή του, απαλλάσσοντας παράλληλα τις υπηρεσίες του Πανεπιστημίου από κάτι που ξεφεύγει από τα μέτρα και τις δυνατότητές τους.

Με πατριωτικούς χαιρετισμούς,
Θανάσης Οικονόμου