Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΤΣΟΥΡΧΛΙΟΥ ΣΤΙΣ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Μέγιστη η συμβολή της Μάχης του Τσουρχλίου (Αγίου Γεωργίου Γρεβενών) στις 17 Οκτωβρίου 1912. Συγκρούστηκαν σ’ αυτή τα εθελοντικά σώματα Κρητών και οι μεγάλες δυνάμεις του Bekir Fikri που είχε ταμπουρωθεί για την ύστατη άμυνα στη γενέτειρά

του το Τσούρχλι.

Φέρνουν συντρόφοι σκυθρωποί,με πόνο στην καρδιά των

τρία κορμιά λεβέντικα,στο αίμα κυλισμένα

στην ύστερη τα θέτουν εκείνη κατοικιά των

εκεί όπου θα σάπιζαν τα νειάτα τ’ ανδρειωμένα.

Και ταπεινά ένας Παππάς, τους ψάλλει τους διαβάζει

κι η γη που ηλευθέρωσαν,με σπλάχνος τους σκεπάζει.

Στης μάχης μέσα την βοή,την άγρια σας θυμούμαι

συντροφοί μου ατρόμητοι,να ρίχνεσθε μ’ ορμή

σαν ο εχθρός επάνω μας,εκεί π’ επολεμούμε

εφώρμα, κάθε σφαίρα σας εξάπλωνε κορμί.

Και εσείς εδιασκελίζετε των Τούρκων τα κουφάρια

και στη φωτιά ωρμούσατε,καλά μου παλληκάρια.

Τι ζηλευτός ο ύπνος σας,λεβέντες μου που ‘θάναι

εκεί στη μαυροέρημη του Τσούρχλι σιγαλιά,

μόνον αητοί επάνω σας αγάλια θα πετάνε,

στους τάφους σας θα ψάλλουνε με πόνο τα πουλιά.

Και πότε-πότε σπλαχνικό,ίσως διαβάτου χέρι

στο ταπεινό το μνήμα σας ν’ ανάβη αγιοκέρι.

Βαθιά από τους τάφους σας,σύντροφοι θα γροικάτε

της Μάνας τ’ αναστάσιμα,τα ολόγλυκα φιλιά,

και γελαστοί στο χώμα σας,αδέρφια θα σκιρτάτε

που ήρθε η Πατρίδα μας στην δόξα την παληά

«Χριστός Ανέστη» ψάλλουνε οι σκλάβοι απ’ άκρη σ’ άκρη

Και εις την γη κατρακυλά χαράς μεγάλης δάκρυ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΑΚΗΣ[iv]

Το ποίημα αυτό του Γεώργιου Κ. Κουτρουμπάκη αναφέρεται στη μάχη του Τσουρχλίου και στους νεκρούς της. Η πολύ σημαντική αυτή μάχη έγινε τη 16^η και 17^η Οκτωβρίου 1912 ανάμεσα στις δυνάεις του BekirFikriλοχαγού του τουρκικού στρατού από τη μια μεριά και στους Κρήτες εθελοντές την πρώτη μέρα και τη δεύτερη οι εθελοντές συνοδεύονταν από δυνάμεις του ελληνικού στρατού.

Την 16^η Οκτωβρίου 1912 οι τουρκικές δυνάμεις αιφνιδίασαν τους λιγοστούς Κρήτες που επιχείρησαν την κατάληψη του Τσουρχλίου.Ο Bekirγνωρίζοντας καλύτερα το πεδίο της μάχης επιχείρησε αιφνιδιασμό και σε συνδυασμό με υπέρτερες στρατιωτικές δυνάμεις κατάφερε να απωθήσει τους Κρήτες εθελοντές.Τη δεύτερη όμως μέρα υπέρτερες ελληνικές δυνάμεις κατάφεραν να απελευθερώσουν το Τσούρχλι.

Νεκροί από τους εθελοντές Κρήτες στη μάχη Τσουρχλίου ήταν οι: Παντελής Χατζηδάκης φοιτητής από το Ρέθυμνο,Ιωάννης Βιολάκης από την Κίσσαμο Χανίων πατέρας 8 παιδιών,Μάρκος Σπανουδάκης από την Κίσσαμο Χανίων. Σκοτώνεται στις 16-10-1912 σύμφωνα με τον Σταύρο Κελαϊδή & τον Γιώργο Μυλωνά από τον Τζέλιο τον αδερφό του Μπεκήρ, ο οποίος συνόδευε την οικογένειά του (γυναίκα και παιδιά μαζί με τη μητέρα του  και μητέρα του Μπεκήρ αγά τη Χάμκω). Στη συνέχεια οι Κρήτες σκοτώνουν το Τζέλιο. Στη μάχη αυτή εκτός από τους τρεις νεκρούς που αναφέρονται τραυματίστηκε βαριά και ο Εμμανουήλ Μαυράκης από το Γαλατά, τραυματίζεται βαριά στη μάχη στις 16- 10-1912 και λίγες μέρες μετά πεθαίνει από το σοβαρότατο τραύμα του .

Από το ποίημα πληροφορούμεστε από τον αυτόπτη μάρτυρα ποιητή που συμμετείχε στη Μάχη ότι, στο κέντρο του χωριού υπήρχε η εκκλησία των Αγίων Αποστολων Πέτρου και Παύλου που είχε χτιστεί το 1836 στη θέση όπου υπήρχε ναός από το 1740 γι αυτό μιλάει για παλιά εικονίσματα.